عسل مایعی جادویی است که طبیعت به شما هدیه داده تا علاوهبر طعم دلچسب آن، از خواص بیشمارش هم بهرهمند شوید. اگرچه عسل از دیرباز مورد استفاده مردم در سرتاسر جهان بوده است اما خواص آن توسط تحقیقات علمی نیز بارها و بارها به اثبات رسیده است. ارزش غذایی عسل به حدی بالاست که به عنوان یک سوپرغذا شناخته می شود. ترکیبات غنی و پیچیده عسل به درمان بسیاری از بیماریها از سرماخوردگی گرفته تا سرطان، کمک میکند. یونانیان باستان بر این عقیده بودند که مصرف مداوم عسل طول عمر انسان را افزایش میدهد. در این مقاله قصد داریم شما را با ترکیبات عسل، انواع عسل و چند نمونه از مهمترین خواص عسل آشنا کنیم.
ترکیبات عسل
طعم شیرین عسل از قندهای موجود در آن منشا میگیرد که حدود ۹۰٪ از وزن عسل را تشکیل میدهد. دیگر موارد تشکیل دهنده عسل را میتوانید در جدول زیر ملاحظه کنید:
انرژی موجود در هر ۱۰۰ گرم عسل | ۳۰۴ کیلوکالری |
کربوهیدارتها شامل گلوکوز، فروکتوز، مالتوز، ساکارز و … | ۸۲ تا ۴/۸۲ گرم |
آب | ۱۴ تا ۲۰ گرم |
پروتئین | ۲/۰ تا ۴ گرم |
فیبر | ۱/۰ تا ۳/۰ گرم |
ویتامین ها شامل K، C و گروه B | ۳/۰ تا ۳ گرم |
مواد معدنی | تا ۱/۰ |
آنزیمها | به میزان موثر |
پلی فنلها شامل فلاونوئیدها | به میزان موثر |
انواع عسل
برای تولید عسل، زنبورها پس از تغذیه شهد گیاهان، این ماده را توسط بالاآوری و فعالیتهای آنزیمی و تحت تاثیر بخار آب، فرآوری کرده و در نهایت عسل را در ساختارهای مومی خود که کندو نامیده میشوند، ذخیره میکنند. این عسل توسط زنبوردارهای جمعآوری و به بازار ارائه میشود. بر اساس نوع گیاهی که زنبور از شهد آن تغذیه کرده و محیط پرورش زنبورها، انواع مختلفی از عسلها تولید میشوند که هریک خواص مختص خود را دارند. این عسلها با این نامها شناخته میشوند: عسل آویشن، عسل کنار، عسل چهل گیاه، عسل مرکبات، عسل گون، عسل یونجه، عسل شوید، عسل گشنیز، عسل اقاقیا، عسل مریم گلی، عسل زرشک، عسل سیاه دانه، عسل رازیانه، عسل کتیرا، عسل اکالیپتوس، عسل خارشتر، عسل اسطوخدوس، عسل مانوکا و عسل وحشی.
خواص عسل برای سرماخوردگی
عسل حاوی آنتیاکسیدانهای فراوان و دارای خاصیت ضدباکتریایی و ضدمیکروبی است. مصرف عسل میتواند در بهبود علائم سرماخوردگی مانند سرفه و گرفتگی سینه موثر باشد. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف عسل در هنگام سرماخوردگی و آنفولانزا مدت زمان بیماری را از یک هفته به چند روز کاهش میدهد. عملکرد موثر عسل در کاهش علائم سرماخورگی به این دلیل است که عسل با ایجاد یک پوشش محافظتی روی سطح مخاط گلو، از گلودرد و سرفه جلوگیری کرده و با تقویت سیستم ایمنی بهبود شما را تسریع میکند.
خواص عسل برای معده
عسل معجون شفابخش معده است. خواص عسل برای درمان بیماریهای گوارشی همواره مورد تایید طب سنتی بوده است. عسل تقویتکننده معده و تنظیم آنزیمهای آن است و مصرف روزانه آن شما را در سنین بالا از بروز سرطان و مشکلات دیگر مصون میکند. خاصیت ضدالتهابی عسل و توانایی آن در تنظیم اسید معده، موجب کاهش ورم معده، ترمیم زخم معده و همچنین رفع ریفلاکس و سوزش سردل میشود. از دیگر خواص عسل برای معده میتوان به ضدنفخ و ضدمیکروب بودن آن اشاره کرد. علاوهبر این موارد میتوان مشکلاتی مانند اسهال و یبوست را نیز با مصرف عسل بهبود بخشید.
خواص عسل برای کبد
تحقیقات پزشکی اثبات کردهاند که عسل با دفع سموم بدن میتواند در تنظیم آنزیمهای کبد و محافظت از آن موثر باشد. عملکرد محافظتی عسل برای کبد، به فعالیتهای آنتیاکسیدانی فلاونوئیدهای موجود در آن نسبت داده میشوند. همچنین عسل میتواند به کاهش کلسترول خون کمک کند و با کمک به دفع چربیهای اضافی بدن در درمان کبد چرب موثر باشد.
خواص عسل برای پوست و مو
عسل به دلیل خاصیت آنتیبیوتیکی خود برای درمان زخم، ترمیم جای سوختگی و رفع جوش و آکنه بسیار موثر است. همچنین عسل یک مرطوبکننده طبیعی برای پوست و موی شماست زیرا به نگه داشتن رطوبت در سطح پوست و ساقه موی شما کمک میکند. با افزودن عسل به شامپوی سر یا استفاده از آن به صورت ماسک صورت، میتوانید به پوست و موی خود طراوت و شادابی قابل توجهی ببخشید. اثر رطوبترسانی عسل میتواند به درمان اگزما هم کمک کند. از تاثیر آنتیاکسیدانهای موجود در عسل بر کاهش رادیکالهای آزاد پوست و در نتیجه پیشگیری از پیری زودرس پوست هم نمیتوان چشمپوشی کرد.
خواص عسل برای عفونت
مطالعاتی که در زمینه بیماریهای عفونی و میکروبشناسی صورت گرفته، نشان دادهاند که عسل میتواند به جدا شدن بسیاری از باکتریها و میکروبهای عامل بیماریهای عفونی، از بدن کمک کند. در میان انواع عسلها به ویژه به تاثیر عسل موناکا در درمان عفونتهای گوارشی تاکید شده است.
خواص عسل برای قند خون
به دلیل شیرین بودن عسل، بسیاری از افراد مبتلا به دیابت از مصرف آن اجتناب میکنند. اما جالب است بدانید که عسل برای مبتلایان به بیماری قند خون، بهترین جایگزین برای قند و شکر است و مصرف منظم و البته در حد مجاز عسل میتواند در تنظیم قند خون و افزایش انسولین بدن موثر باشد. در مقایسه با شکر و قندهای مصنوعی، قند موجود در عسل در خون باقی نمیماند و موجب بالا ماندن سطح خون بهصورت طولانیمدت نمیشود. همچنین به دلیل جذب سریع قند موجود در عسل، مصرف آن برای افرادی که دچار افت قند شدهاند بسیار مفید است.
خواص عسل برای تقویت کودکان
کودکانی که در رژیم غذایی آنها عسل وجود دارد، در مقایسه با کودکانی که شکر و قندهای مصنوعی دریافت میکنند، سلولهای خونی بیشتر، خواب عمیقتر و سیستم ایمنی قویتری دارند. این کودکان همچنین کمتر دچار بیماریهای عفونی و اسهال و استفراغ میشوند. البته عسل حاوی اسپورهای کلستریدیوم بوتولونیم است که میتوانند در کودکان زیر ۲ سال ایجاد مسمویت کنند. بنابراین میتوانید مصرف عسل را در کودکان پس از دو سالگی شروع کنید.
خواص عسل برای خواب
بیخوابی مسئله رایجی است که درصد زیادی از افراد را با خستگیهای ناشی از کمبود خواب دچار مشکل میکنند. عسل با افزایش انسولین خون، به آزاد شدن هورمون سروتونین کمک میکند. همچنین آمینواسیدهای موجود در عسل نیز موجب افزایش میزان سروتونین در بدن میشوند. شبهنگام، هورمون سروتونین موجود در بدن به ملاتونین که هورمون اصلی احساس خوابآلودگی است، تغییر پیدا میکند. بنابراین اگر دچار بیخوابی شدهاید، مقداری عسل را به شیر گرم یا دمنوش خود اضافه کنید.
خواص عسل برای درمان سرطان
سرطان معمولا از ضعف سیستم ایمنی، عفونتها و التهابات مزمن در بدن ناشی میشود. خواص ضدالتهابی و ضدعفونی عسل در پیشگیری و بهبود سرطان نقش موثری دارند. همچنین آنتیاکسیدانهای موجود در عسل میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند که این خود دلیل دیگری برای اثبات خواص عسل برای درمان سرطان بهشمار میرود.
عسل مایع شفابخشی از دل طبیعت
خواص عسل به مواردی که در این مقاله گنجانده شده است، خلاصه نمیشود. علاوهبر موارد ذکر شده، عسل برای درمان عفونتهای دهان و دندان، تقویت حافظه، بهبود علائم آلرژیهای فصلی، افزایش قوای جنسی، پاکسازی رحم و تامین انرژی بدن در ورزشکاران هم بسیار مفید است. عسل همواره یک سوپرغذا با خواص معجزهآسا محسوب شده است که همه مردم دنیا به صورت روزانه از آن بهرهمند میشوند. امیدواریم آشنایی با خواص عسل، جای این مایع شفابخش را در رژیم غذایی روزانه شما باز کند.