آویشن یا آزربه با نام علمی Thyme گیاهی علفی از گونه نعناعیان است که به دلیل طعم خاص و خواص زیادی که دارد از دیرباز به عنوان یک ادویه معطر در آشپزی و همچنین یک گیاه دارویی موثر شناخته و مورد استفاده بوده‌است. خاستگاه آویشن، شرق مدیترانه و زمانی است که تجهیزات کافی برای نگه‌داری از مواد خوراکی نبود. در آن زمان از آویشن برای جلوگیری از بیماری‌های ناشی از فساد گوشت‌ها، در غذا استفاده می‌شد. اما امروزه در تمام جهان به شکل‌های متنوع و در موارد بسیار گسترده‌ای استفاده می‌شود.
در ادامه شما را با انواع آویشن و خواص آن آشنا می‌کنیم.
انواع آویشن
در حال حاضر می‌توان از انواع گیاه آویشن ، می‌توان دو نوع آویشن کوهی و آویشن شیرازی را نام برد. آویشن شیرازی و آویشن کوهی، به صورت برگ‌های خشک و تازه، دمنوش، پودر (ادویه)، روغن و بخور قابل استفاده هستند. آویشن کوهی به صورت خودرو در مناطق بیابانی می‌روید و در ایران یکی از گیاهان بومی استان چهارمحال‌وبختیاری محسوب می‌شود. آویشن شیرازی همان‌طور که از نامش پیداست، بومی شهر شیراز است و معمولا در اطراف چشمه‌ها می‌روید. تفاوت آویشن کوهی با آویشن شیرازی در طعم، بو و ظاهر این دو گیاه است. همچنین این دو گیاه خواص متفاوتی دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
خواص آویشن کوهی
از خواص آویشن کوهی می‌توان کمک به هضم غذا در افراد سردمزاج و رفع دلپیچه و سکسکه را نام برد. همچنین آویشن کوهی ضدنفخ بوده و باد را از معده و روده خارج می‌کند. آویشن کوهی با داشتن اسیدآمینه فراوان به بهبود احساس ضعف کمک می‌کند و علاوه‌بر آن بوی بد دهان و عرق را برطرف می‌کند.
خواص آویشن شیرازی
آویشن شیرازی ضدنفخ و اشتهاآور است. از دیگر خواص آویشن شیرازی می‌توان به ضدانگل، ضدقارچ و ضدباکتری بودن آن اشاره کرد.
ارزش غذایی و خواص آویشن برای بدن
آویشن دارای مقادیر قابل توجهی فیبر، ویتامین و مینرال است. ویتامین های مانند ویتامین A، ویتامین E، ویتامین K و ویتامین های گروه B و مواد معدنی نظیر کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، روی، مس، منگنز و سلنیم در آویشن وجود دارند. آویشن هیچ کلسترولی ندارد اما دارای مقداری انرژی به صورت قند است. به دلیل غنی بودن آویشن از مواد مغذی، این گیاه خواص بی‌شماری برای بدن دارد که از آن جمله می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود خلق‌وخو و افزایش کارای دستگاه گوارش و … اشاره کرد. در ادامه چند مورد از این خواص را برای شما شرح می‌دهیم:
خواص آویشن برای التهاب
گیاه آویشن قادر است فعالیت یک نوع آنزیم که عامل ایجاد التهاب در بدن است را مهار کند و به این‌ترتیب مانع از ایجاد التهاب در نقاط مختلف بدن از جمله دستگاه گوارش شود. همچنین روغن آویشن برای درمان التهابات پوستی بسیار موثر است.
خواص آویشن برای قاعدگی
در هنگام قاعدگی، بدن دچار گرفتگی عضلات می‌شود که به شکل دردهای شدید عضلانی خود را نشان می‌دهد. نوشیدن دمنوش آویشن، موجب رفع انقباضات و آرامش عضلات بدن می‌شود.
خواص آویشن برای قلب
تحقیقات نشان داده‌اند، مصرف آویشن موجب کاهش فشار خون و بهبود ضربان قلب می‌شود. همچنین گیاه آویشن در کاهش قند و کلسترول خون موثر است و به این‌ترتیب با مصرف این گیاه می‌توانید سلامت قلب خود را بهبود ببخشید.
خواص گیاه آویشن برای سرماخوردگی
از گذشته‌های دور دمنوش آویشن به عنوان یکی از داروهای سرماخوردگی شناخته شده است. وجود ویتامین هایی مانند C، A و K در آویشن با تقویت سیستم ایمنی در پیشگیری و درمان سرماخوردگی موثر است. همچنین آنتی اکسیدان های فراوان آویشن به رفع عفونت های بدن کمک می کنند.
خواص آویش برای جلوگیری از سرفه
گیاه آویشن دارای خواص آنتی‌بیوتیک و آنتی‌سپتیک است که موجب بهبود عملکرد ریه و رفع سرفه و عطسه می‌شوند. به‌طورکلی مصرف آویشن برای درمان بیماری‌های تنفسی مانند برونشیت و تنگی نفس توصیه می‌شود.
خواص آویشن در لاغری
آویشن با بهبود عملکرد دستگاه گوارش به فرآیند هضم و جذب مواد غذایی سالم کمک می‌کند. همچنین به دلیل طبع گرم این گیاه، سوخت‌وساز بدن تسریع می‌شود. به‌این‌ترتیب مصرف منظم و روزانه دمنوش آویشن به کاهش وزن و لاغری کمک می‌کند.
خواص آویشن برای پوست و مو
همان‌طور که گفته شد، اویشن سرشار از آنتی‌اکسیدان است و به همین دلیل موجب درخشش، سلامت و جلوگیری از چین و چروک پوست می‌شود. همچنین می‌تواند در رفع خشکی پوست و بهبود علائم اگزما موثر باشد. برای توضیح خواص آویشن برای آکنه پوست می‌توان گفت که خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی آویشن از التهابات پوست و ایجاد آکنه جلوگیری می‌کند. از فواید بخور آویشن برای جوش های سر سیاه نمی‌توان غافل شد، بخور آویشن با قدرت تمیزکنندگی عمیق پوست، موجب افزایش گردش خون و پاکسازی سموم پوست شده و در رفع جوش‌های سرسیاه موثر است.
خواص و روش تهیه چای آویشن
دمنوش آویشن یک نوشیدنی گرم پرخاصیت است که می‌توانید با نوشیدن آن در یک شب سرد زمستانی، خود را به گرمایی مطبوع و آرامش‌بخش و یک خواب عمیق مهمان کنید. مصرف منظم چای آویشن به شما در داشتن عملکرد مناسب دستگاه گوارش و تنفس، ضربان قلب، فشار و قند خون متعادل، نفس و بدنی خوشبو کمک می‌کند.
روش تهیه دمنوش آویشن
برای تهیه این دمنوش به مقداری برگ تازه یا خشک آویشن و یک لیوان آب جوش (دمای ۱۰۰ درجه) نیاز دارید. برگ‌های گیاه آویشن و آب جوش را در لیوانی دربسته به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه بگذارید تا دم بکشد. دمنوش آویشن را می‌توان به همراه یک ق مرباخوری عسل یا تکه‌ای نبات میل کرد. گیاهان دیگری که می‌توانید همراه با آویشن دم کنید شامل زعفران، بابونه، دارچین، لیمو، پونه، نعناع و زنجبیل هستند که هرکدام خواص دیگری به خواص دمنوش آویشن اضافه می‌کنند.
مضرات آویشن
تا این‌جا از خواص شگفت‌انگیر آویشن و تاثیر آن در درمان بسیاری از بیماری‌ها صحبت کردیم. اما آیا از مضرات آویشن اطلاعی دارید؟ مصرف آویشن به شکل‌های مختلف چه عوارضی دارد و چه کسانی نباید آویشن مصرف کنند؟
- ایجاد واکنش آلرژیک: برخی افراد به گیاهان گونه نعناعیان که آویشن هم از این خانواده است، حساسیت دارند و مصرف آن منجر به واکنش‌های آلرژیک در این افراد می‌شود.
- تاثیر منفی بر تیروئید: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که آویشن روی عملکرد هورمون‌های غده هیپوفیز و تیروئید تاثیر بدی دارد.
- مضر برای مادران باردار و شیرده: با این‌که شواهدی برای اثبات خطر آویشن برای مادران بارده و شیرده به دست نیامده است، اما از آن‌جایی که این گیاه را به‌عنوان قاعده‌آور می‌شناسند، ممکن است مشکلاتی را برای مادران باردار و شیرده به وجود آورد.
معجزه‌ای به نام آویشن
طبیعت همواره با سخاوتمندی، هدایای بسیاری را در اختیار انسان قرار داده‌است. روییدنی‌ها سرشار از معجزه سلامتی هستند که با بهره‌گیری و استفاده صحیح از آن‌ها می‌توانیم سلامت خود را حفظ کنیم. در این مقاله سعی کردیم هرآنچه درباره شناخت گیاه شگفت‌انگیز آویشن، نیاز است بدانیم را با شما در میان بگذاریم تا از خواص بی‌نظیر این گیاه دارویی بهره‌مند شوید.
