خواص روغن سیاه دانه
سیاه دانه از معروف‌ترین گیاهان دارویی می‌باشد که به دلیل رفع امراض گوناگون از آن بهره می‌گیرند. همچنین به‌دلیل انتشار وسیعی که در جهان دارد، توانسته جایگاه خوبی را در حوزه تحقیقات گیاهی به خود اختصاص دهد. بنابراین در جهان پیشرفته امروزی، اطلاعات زیادی از این گیاه فوق‌العاده در دسترس است. به دلیل تولید شهد، زنبور عسل بیش‌تر به آن جذب شده و عسل بدست آمده از آن، محبوبیت فراوانی در میان افراد دارد. البته به دلیل نادر بودن این دانه، قیمت آن بالا است.
روغن سیاه دانه برای چی خوبه؟
اکثر فواید این روغن را می‌توان در طب سنتی مشاهده کرد. در این طب از روغن سیاه دانه جهت درمان بیماری‌های گوناگون استفاده کرده‌اند. به همین دلیل به اکسیر شفا بخش نیز معروف است. روغن سیاه دانه با داشتن آنتی اکسیدان‌های فراوان، از سلول‌ها در مقابل صدمات حاصل از رادیکالهای آزاد مراقبت می‌کند.
به طور کلی آنتی اکسیدان‌ها جهت سلامتی مهم هستند، زیرا مطالعات انجام شده بیانگر این است که می‌توانند ورم‌ها را کم کنند. همچنین از اشخاص در مقابل معضلاتی مثل امراض قلبی، آلزایمر، سرطان و… مراقبت می‌کنند. لذا فواید روغن سیاه دانه زیاد بوده و در موارد درمانی بسیاری قابل استفاده است. بعضی از فواید آن عبارتند از پایین آوردن قند خون، لطافت پوست، کمک به حافظه، لاغری و…
۱. درمان آسم
این نوع بیماری مزمن بوده، به گونه‌ای که با التهاب دستگاه تنفسی و عضله‌های مجاور آن؛ نفس کشیدن سخت می‌شود. با توجه به مطالعات انجام شده، ماده تیموکینون موجود در روغن سیاه دانه، ورم را کم می‌کند و عضله‌های مجاری هوایی را تسکین می‌دهد. از این طریق در رفع این بیماری موثر واقع می‌شود.
۲. مدیریت فشار خون
اشخاصی که فشار خون بالا دارند با مصرف این روغن، مقدار آن را کاهش می دهند. اما باید توجه داشته باشید که در بعضی مواقع احتمال دارد که منجر به فشار خون پایین گردد؛ برای همین بهتر است که پیش از استفاده، با پزشک در میان بگذارید.
۳. پیشگیری و بهبود سرطان
طی تحقیقات صورت گرفته درباره تاثیر روغن سیاه دانه در درمان سرطان، مشخص گردید که ماده تیموکینون در این روغن اثر مثبتی بر مرگ سلولی انواع سرطان مانند سرطان سینه، مغز و… دارد.
۴. درمان دیابت و بهبود سیستم گوارش
این روغن با داشتن فواید ضد دیابتی باعث بهبود میزان قند خون می‌گردد. با توجه به تحقیقات صورت گرفته در مورد روغن سیاه دانه؛ گلوکز خون، هموگلوبین و پایداری نسبت انسولین را کم می‌کند. همچنین به علت عوارض ناچیز برای درمان دیابت نوع ۲، همراه با دیگر درمان‌های طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تسکین نشانه‌های گوارشی مثل حالت تهوع، نفخ، یبوست و… را در پی دارد و مانع کولیت و دیگر مشکلات گوارشی می‌گردد.
۵. بهبود سریع زخم‌ها
این روغن جریان درمان جراحت‌ها را سرعت می‌بخشد. دلیل آن هم تولید زیاد کلاژن بوده که کمک شایانی به بهبود جراحات می‌کند.
۶. کم کردن وزن
روغن سیاه دانه جهت رفع چربی‌های بدن و کم کردن اندازه شکم و کمر موثر است.
۷. بهبود فعالیت‌های کلیه و کبد
وجود آنتی اکسیدان در این روغن، نقش حفاظتی فوق‌العاده‌ای نسبت به کلیه‌ها و کبد دارد. همچنین سایز سنگ کلیه را کم و آن را دفع می‌کند.
۸. تقویت مو‌ها
این روغن هم برای محافظت از مو‌ها و هم سلامت آن‌ها مفید است. به‌علاوه مانند یک آنتی هیستامین از ریزش مو که احتمال دارد به دلیل آلوپسی آندروژنیک یا آره آتا باشد، پیشگیری می‌کند. همینطور شوره و خشکی سر را رفع و باعث بهبودی سلامت مو می‌شود.
۹. بهبود سلامت مغز
التهاب عصبی‌ای که یک نوع التهاب مغزی محسوب شده و باعث گسترش بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون می‌شود. مطابق آزمایشات ابتدایی انجام شده فواید روغن سیاه دانه موجب کم شدن التهابات عصبی شده و از آلزایمر پیشگیری می‌کند.
خواص روغن سیاه دانه برای مو
برای داشتن مو‌هایی نرم، باید پوست سر مقدار چربی لازم را تولید نماید. در بعضی از اشخاص، چربی به اندازه کافی تولید نمی‌شود؛ به همین دلیل مو‌ها حالتی خشک و فر مانند دارند. روغن سیاه دانه، چربی مورد نیاز برای پوست سر را فراهم می‌کند و باعث نرمی آن‌ها می‌شود. همچنین از خشکی و شکنندگی آن نیز پیشگیری می‌کند.
۱. جلوگیری از آسیب رسیدن به مو‌ها
سیاه دانه سرشار از ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌های فوق‌العاده می‌باشد. مالیدن این روغن در قسمت ریشه و ساقه روی مو‌ها، فولیکول‌های آن را تقویت کرده و از صدمات حاصل از عناصر بیرونی مثل نور خورشید، گرما، آلودگی و… جلوگیری می‌کند.
۲. افزایش رشد مو
روغن سیاه دانه دارای تیموکینون و اسید‌های چرب مفید می‌باشد. زمانی که روی پوست سر مالیده می‌شود، گردش خون را افزایش داده و رشد مو را تسریع می‌بخشد.
۳. کاهش سفیدی مو
این روغن به دلیل داشتن آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی قوی، مانع از بین رفتن سلول‌های رنگدانه مو شده و فرایند سفیدی مو‌ها را کاهش می‌دهد.
خواص روغن سیاه دانه برای درد مفاصل
مفصل‌ها وظیفه مهمی در تحرک انسان دارند. چنانچه کم‌ترین آسیبی ببینند، باعث اختلال در حرکات می‌شوند. به طورکلی مفصل‌ها استخوان‌هایی که وظیفه حرکتی را بر عهده دارند، به یکدیگر وصل کرده و محدوده حرکتی‌شان را معین می‌کنند.
درد مفاصل می‌تواند خفیف یا شدید باشد. اگر چه در افراد مسن زیاد است، اما محدودیت سنی ندارد. از اصلی‌ترین علت‌های این درد آرتریت فرسایشی می‌باشد. این امر می‌تواند ناشی از انجام ورزش‌های سنگین، وزن زیاد، افزایش سن و… باشد.
درمان‌های زیادی برای آن وجود درد که از جمله آن‌ها می‌توان به استفاده از روغن سیاه دانه اشاره کرد. علت اثرگذاری این روغن در درمان درد مفاصل، به دلیل خواص ضد درد و ضد التهابی آن است. به همین دلیل، از گذشته‌های دور جهت آرام کردن و رفع اقسام درد‌ها و التهاب‌ها استفاده می‌کردند.
افرادی که با درد‌های مفصلی گوناگونی دسته پنجه نرم می‌کنند، خیلی خوب نسبت به این درد آزاردهنده آگاه هستند. این درد اگر حاد باشد؛ عملا تحرک را مختل می‌کند. بنابراین مصرف روغن سیاه دانه تاثیر بسزایی در تسکین این نوع درد‌ها دارد. با داشتن خاصیت آنتی هیستامینی، هیچ نوع آلرژی پوستی را به وجود نمی‌آورد. از طرفی به دلیل ویتامین‌های گوناگون موجود، عملکرد مفیدی دارد. همچنین برای کاهش درد مفاصل، این روغن نسبت به دیگر دارو‌های گیاهی سریع‌تر عمل می‌کند.
برای اثرگذاری روغن سیاه دانه جهت درمان درد مفاصل، خوب است که به شکل استعمال خارجی مصرف شود. روزانه براساس میزان درد ۱تا ۳بار به اندازه لازم روی ناحیه درد بگذارید و آهسته ماساژ دهید. اگر به دنبال این هستید که در زمان ماساژ، درد کاهش یابد و زودتر به نتیجه برسید. اول روغن را کمی حرارت داده و بعد بر محل درد بمالید. بعد از پایان ماساژ، موضع را با دستمال تمیز ببندید. این امر موجب جذب روغن و اثرگذاری بهتر آن در کاهش درد می‌شود.
خواص روغن سیاه دانه برای زیبایی
سیاه دانه برای پوست‌هایی که آسیب دیده‌اند بسیار مفید است. جدا از فواید درمانی، از پوست نیز مراقبت می‌کند. این روغن مانند سایر روغن‌ها در داروخانه‌ها، فروشگاه‌ها و عطاری‌ها موجود است. از ویژگی‌های آن برای پوست و زیبایی موارد زیر را می‌توان نام برد:
۱. جوش صورت
مصرف لوسیون‌های تشکیل شده با مخلوط ۱۰ درصدی روغن سیاه دانه، معمولا موجب کم شدن علائم آکنه و جوش صورت پس از ۲ماه می‌شود.
۲. آبرسان برای مو
برای بهره‌گیری از فواید این روغن برای مو، می‌توان آن را به شکل مستقیم ماساژ داد تا از این طریق درخشش و لطافت مو افزایش یابد.
۳. پسوریازیس
مصرف روغن سیاه دانه به صورت موضعی موجب کم شدن پلاک‌های پسوریازیس می‌شود.
۴. نرمی و لطافت پوست
برای بهره‌مندی از این روغن جهت لطافت پوست، می‌توان آن را به کرم‌ها و مرطوب‌کننده‌ها افزود تا رطوبت و آب‌رسانی به بدن افزایش یابد. همین امر سبب پیشگیری از اگزما و خشکی پوست می‌شود.
۵. کاهش چین و چروک
آنتی اکسیدان‌های فراوان روغن سیاه دانه، در پیشگیری از صدمات رادیکالهای آزاد به پوست و چین و چروک آن تاثیر دارد.
عوارض روغن سیاه دانه
عارضه‌های سیاه دانه در موقعیت‌های ویژه و برای اشخاص حساس، احتمال دارد آسیب‌های شدید و غیر قابل جبرانی را به همراه داشته باشد.
- استفاده زیاد از آن در دوران بارداری خطر آفرین است.
- با وجود اینکه دلایل و شواهد محکمی مبنی بر اینکه مصرف روغن سیاه دانه برای زنان شیر ده مضر است، در دسترس نمی‌باشد؛ اما باید جانب احتیاط را رعایت و در این دوران از استفاده آن پرهیز نمایند.
- استفاده از این روغن در مدت زمان کم، خطری برای کودکان ندارد. ولی به دلیل آسیب‌پذیری و حساس بودن کودکان، خوب است پیش از استفاده با پزشک مربوطه در میان گذاشت.
- ازجمله عوارض مورد بحث درباره مصرف سیاه دانه، کاهش سرعت لخته شدن خون و تشدید خون‌ریزی است.
- همانگونه که قبلا گفته شد؛ یکی عوارض احتمالی سیاه دانه، کاهش سرعت لخته شدن خون می‌باشد. باعث پایین آمدن قند خون و خواب آلودگی در بعضی اشخاص نیز می‌شود. این کار می‌تواند با دارو‌های مصرفی در جریان عمل و پس از آن تداخل ایجاد کند. چنانچه سیاه دانه استفاده می‌کنید حداقل ۲ هفته پیش از عمل، مصرف آن را کنار بگذارید.
- بعضی از اشخاص زمان استفاده از سیاه دانه دچار حساسیت می‌شوند. چنانچه پس از استفاده آن دچار ورم در لثه و زبان خود شده‌اید، به معنای آلرژی شما به روغن سیاه دانه می‌باشد. در این صورت باید از مصرف آن پرهیز کنید.
- زیاده روی در مصرف این دانه، افزایش بیماری‌های کلیه را در پی دارد. به همین خاطر باید بیماران جوانب احتیاط را رعایت کنند.
سخن پایانی
از گذشته تاکنون افراد از دانه‌های گیاهی‌ای مثل سیاه دانه و روغن آن استفاده می‌کنند. سیاه دانه یکی از ادویه‌های پرطرفدار در بین افراد است. این روغن جزء روغن‌های پرخاصیت و مفید بوده که جهت برطرف کردن معضلات و ناراحتی‌های زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. افراد می‌توانند به دلایل مختلفی آن را مصرف کنند. اما زیاده روی در مصرف هر دارویی برای سلامتی خطرناک بوده و خوب است که افراد پیش از استفاده حتما با پزشک متخصص مربوطه‌شان در میان بگذارند.
