درمان سرفه خشک در خانه: زمان مراجعه به پزشک
سرفه های خشک را سریع در منزل درمان کنید
اگر مبتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا هستید ممکن است سرفه خشک را نیز تجربه کنید. البته این مشکلات تنفسی ممکن است به دلیل تنفس گردوغبار یا دود و همچنین هوای آلوده نیز رخ دهد. در این بخش از مجله کمکدون به بررسی علت و درمان خانگی سرفه خشک پرداخته و برای شما شرح می‌دهیم چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید. دقت کنید ابتدا باید علت اینگونه بیماری های تنفسی را پیدا کنید سپس به درمان آن بپردازید.
علت سرفه خشک
ازآنجایی‌که سرفه خشک باعث ایجاد خلط نمی‌شود، بنابراین گاهی ممکن است نتوانید آن را کنترل کنید و احساس غلغلک در پشت گلو باعث شود سرفه شما شدیدتر شده و گاهی حمله‌های طولانی ایجاد شود.
علاوه بر سرماخوردگی و آنفولانزا که ذکر شد، دلایل دیگری نیز می‌تواند باعث ایجاد این بیماری تنفسی شود. درواقع سرفه خشک ممکن است علت تنفسی و یا غیرتنفسی داشته باشد مانند:
- آلرژی، آسم و یا برونشیت
- ورم لوزه
- تنفس مواد شیمیایی محرک و گرده گل‌ها
- موهای حیوانات خانگی
- ریفلاکس معده و یا ریفلاکس حنجره
- پنومونی یا ذات الریه (عفونت یک یا هر دو ریه)
- سیاه سرفه
- سیگار کشیدن
- عوارض داروهای درمان فشارخون بالا
دقت کنید در بیماری کرونا سرفه خلطی هم ممکن است ایجاد شود ولی عموماً فرد به سرفه خشک مبتلا می‌شود.
سرفه خشک می‌تواند بر عملکرد زندگی روزانه تأثیر بدی بگذارد، به‌ویژه اگر در شب شدیدتر شود ممکن است خواب راحت را از شما بگیرد. دقت کنید حتی اگر هوا آلوده نباشد ولی خیلی سرد و یا خیلی خشک باشد ممکن است باعث ایجاد سرفه در افراد بشود.
سرفه خشک مزمن ممکن است علائم بیماری‌هایی باشد ازجمله:
- فیبروز سیستیک
- سرطان ریه، آمبولی ریه
- آپنه خواب
- بیماری سل
- نارسایی قلبی
البته سرفه می‌تواند به دلیل بیماری پنوموتوراکس و فیبروز ریوی ایدیوپاتیک هم ایجاد شود که بسیار نادر است.
یکی از انواع سرفه‌هایی که بسیار شدید بوده و به‌صورت حمله آغاز می‌شود سیاه سرفه است. این نوع بیماری تنفسی بسیار مسری است و فرد باید فوراً تحت درمان پزشک قرار بگیرد تا از مبتلا شدن سایر اعضای خانواده به سیاه سرفه پیشگیری شود. خطر ابتلا به سیاه سرفه در نوزادان بسیار بیشتر بوده و عوارض جدی‌تری را برای آن‌ها دارد. به‌طورکلی کودکان معمولاً به دلیل سرماخوردگی، آسم و سیاه سرفه دچار سرفه خشک می‌شوند.
زمان مراجعه به پزشک
در اکثر مواقع سرفه‌های خشک نیازی به بخش اورژانس پزشکی ندارد و عموماً با درمان‌های خانگی و یا با داروهای بدون نسخه (OTC) حل می‌شود، ولی اگر درد قفسه سینه و یا تب‌دارید، همچنین اگر بیش از دو ماه هست که سرفه کرده و گاهی بدتر می‌شوید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
زمان مراجعه به پزشک در نوزادان
- سرفه بیش از ۳ هفته طول بکشد
- تب بالای ۳۸.۸۹ درجه سانتی‌گراد
- تب در کودکان ۲ ماهه و کمتر طوریکه دچار تنگی نفس شده باشند
- در هنگام سرفه رنگ آن‌ها می‌پرد، حتی گاهی هوشیاری خود را از دست می‌دهند
- سینه آن‌ها صدای خس‌خس می‌دهد
زمان مراجعه به پزشک در بزرگسالان
اگر سرفه مداوم، حتی تک‌سرفه و کم دارید آن را جدی بگیرید و به دنبال درمان آن باشید. همچنین سرفه خونی نیز ممکن است ناشی از یک مشکل جدی باشد که باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. در سایر مواردی که در ادامه ذکر می‌شود نیز باید به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد
- کم‌آبی شدید در بدن
- احساس ضعف در هنگام راه رفتن و صحبت کردن
- رفلاکس اسید معده یا ترش کردن و سوزش سردل
- سرفه مانع خواب شما شده و یا شما را در شب بیدار می‌کند
- احساس گیرکردن چیزی در گلو
- مشکل در بلع
- گرفتگی صدا به دلیل سرفه
سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید:
- علت سرفه خشک چیست؟
- چه آزمایش‌هایی را باید انجام دهم؟
- درمان من چگونه است؟
آزمایش‌هایی که پزشک تجویز می‌کند شامل آزمایش خون، سی‌تی‌اسکن و یا آندوسکوپی است.
سؤالاتی که احتمالاً پزشک از شما می‌پرسد:
پزشک ممکن است از شما چندین سال بپرسد که باید آمادگی لازم برای پاسخ دادن را داشته باشید.
- علائم شما چیست و چه زمانی شروع شدند؟
- آیا قبلاً هم این علائم را داشته‌اید؟
- چه نوع داروهایی مصرف می‌کنید؟
- چه چیزی باعث می‌شود سرفه شما بهتر و یا بدتر شود؟
درمان‌های دارویی سرفه خشک
بر اساس تحقیقات انجام شده توسط تیم پزشکی مجله کمکدون، شما عزیزان باید بدانید بهترین دارو یا بهترین نوع درمان برای سرفه خشک بستگی به علائم، علت، داروهای که مصرف می‌کنید و همچنین سابقه پزشکی شما دارد. پزشک بر اساس سؤالاتی که می‌پرسد و آزمایش‌هایی که تجویز می‌کند بهترین نوع درمان را برای شما تشخیص می‌دهد.
√ شربت سرفه که بدون نسخه بوده و برای سرفه‌های خشک و بدون خلط مفید است مانند دکسترومتورفان که هر ۴ یا ۸ ساعت می‌توان آن را مصرف کرد. شربت هیدروکودون که عموماً پزشک‌ها هر ۱۲ ساعت تجویز می‌کنند، می‌تواند برای تسکین سرفه خشک مفید باشد.
√ سیتریزین: اگر سرفه ناشی از آلرژی باشد پزشک سیتریزین تجویز می‌کند که باید دقت داشته باشید حتماً طبق دستور پزشک مصرف شود.
√ شربت استودال برای درمان سرفه خشک و گلودرد تجویز می‌شود. این نوع شربت برای کودکان و بزرگسالان استفاده می‌شود فقط باید دقت کنید که حتماً تحت نظر پزشک آن را مصرف کنید.
√ برای نوزادان عموماً مرطوب کردن هوای محیط یا حمام پر از بخار به سرفه خشک آن‌ها کمک می‌کند. برای کودکان بزرگ‌تر می‌توانید از قطره‌های سرفه استفاده کنید. گاهی پزشک داروهای آسم، آنتی‌بیوتیک و آنتی‌هیستامین را برای کودکان تجویز می‌کند.
√ به‌هیچ‌وجه به کودکان زیر ۱۲ سال داروهای ضد احمقان و مخصوص بزرگسالان ندهید، زیرا عوارضی مانند تشنج و ضربان قلب ممکن است در آن‌ها رخ دهد. شما می‌توانید برای فرزندان زیر ۱۲ سال خود داروهای بدون نسخه مخصوص کودکان را استفاده کنید.
علائم ویروس کرونا و همچنین راه های پیشگیری و درمان آن را در این مقاله بخوانید:
۱۱ درمان خانگی برای سرفه خشک
توجه کنید اگر سرفه خشک شما خفیف است و عوارض جدی ندارد، یعنی بدون درد قفسه سینه، تب، حمله‌های ناگهانی سرفه و یا هر علائم نگران‌کننده دیگری هست می‌توانید آن را در خانه درمان کنید.
۱. شربت مخلوط عسل، لیمو و بره موم برای مشکلات تنفسی مانند سرفه بسیار مفید است. برای تهیه این شربت ۸ قاشق غذاخوری عسل را با ۸ قطره عصاره بره موم مخلوط کرده همچنین به این مخلوط آب‌لیمو اضافه کنید. بهتر است آب‌گرفته شده از یک لیموی متوسط باشد. توجه داشته باشید استمرار در درمان‌های خانگی مهم است. به‌عنوان‌مثال این شربت را ۳ یا ۴ بار در روز مصرف کنید و اگر تمایل داشتید برای چند ساعت نگهداری کنید، سعی کنید حتماً در ظروف دربسته کنار بگذارید.
۲. دمنوش اکالیپتوس و عسل: همان‌طور که می‌دانید اکالیپتوس یک نوع گیاه است که برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا، آسم، برونشیت و بیماری‌های تنفسی از این قبیل بسیار مفید است. برای تهیه این دمنوش ۱ قاشق چای‌خوری برگ اکالیپتوس را که قبلاً خردشده با ۱ قاشق غذاخوری عسل مخلوط کرده و ۱ فنجان آب جوش به این مخلوط اضافه کنید. اجازه بدهید حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه بماند، سپس آن را صاف‌کرده و مصرف کنید. این دمنوش را می‌توانید ۳ یا ۴ بار در روز استفاده کنید.
۳. مصرف عسل: حتماً سعی کنید قبل از خواب عسل بخورید ولی دقت داشته باشید به نوزادان زیر یک سال به‌هیچ‌وجه عسل ندهید، زیرا ممکن است باعث مسمومیت آن‌ها شود.
۴. استنشاق بخار: شما عزیزان می‌توانید اسانس اکالیپتوس و یا عصاره بره موم به آب جوش اضافه کنید و بخار آن را استنشاق کنید. این مورد برای درمان بیماری‌های تنفسی ازجمله سرفه خشک بسیار مفید است. حتماً یک حوله روی سرخود قرار دهید و دقت کنید صورت خود را زیاد نزدیک بخار ناشی از قابلمه یا هر وسیله دیگری قرار ندهید چون ممکن است صورت شما بسوزد.
۵. دستگاه‌های رطوبت ساز: مرطوب نگه‌داشتن خانه می‌تواند بسیار کمک‌کننده برای کاهش سرفه باشد ولی دقت داشته باشید باید مدام این دستگاه‌ها را تمیز نگه‌دارید زیرا میکروب و گردوغبار موجود در این نوع دستگاه‌ها می‌تواند سرفه را به‌جای بهتر شدن حتی بدتر کند.
۶. قرقره آب‌نمک: این مورد نیز برای درمان گلودرد و سرفه بسیار مفید است. آب‌نمک را در دهان ریخته، قرقره کرده و آن را بیرون بریزید.
۷. مصرف زنجبیل: طبق تحقیقات انجام‌شده مصرف زنجبیل چه به‌صورت خام و چه به‌صورت مخلوط و همچنین پودر ریشه آن با عسل و مصرف به‌صورت دمنوش می‌تواند برای تنفس بهتر مفید باشد.
۸. نوشیدنی و غذاهای گرم: مایعات گرم مانند چای یا نوشیدنی‌های داغ و همچنین غذاهای روان مانند سوپ و آبگوشت باعث تسکین سرفه و گلودرد شده و از خارش آن کم می‌کند.
۹. برخی از اسانس‌ها به دلیل کیفیت و کارایی بالایی که دارند برای سرفه مفید بوده و می‌توان حتی از آن‌ها به‌عنوان درمان جایگزین استفاده کرد. اسانس‌هایی مانند اسانس اکالیپتوس، دارچین، رزماری، جوز هندی، ترنج، سرو، آویشن، شمعدانی، نعناع و اسطوخودوس برای تسکین سرفه بسیار مفید است. چندین قطره از این اسانس‌ها را در آب گرم ریخته و آن را استنشاق کنید.
۱۰. رژیم غذایی سالم: همان‌طور که بیان شد سرفه ممکن است علت زمینه‌ای داشته باشد که باید آن را رفع کنید. مثلاً ممکن است شما به غذای خاصی آلرژی داشته باشید باید آن را پیداکرده و از رژیم غذایی خود حذف کنید. عموماً حذف الکل، غذاهای ترش، شکلات، میوه‌های خشک و توت‌فرنگی می‌تواند به تسکین سرفه خشک کمک کند. همچنین اگر رفلاکس اسید دارید که باعث سرفه شده از غذاهای پرچرب، کافئین، شکلات، گوجه‌فرنگی و غذاهای تند پرهیز کنید.
۱۱. داروهای گیاهی: دقت کنید برخی از گیاهان به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و همچنین دارای خواص ضدالتهابی است که تورم در گلو را کاهش می‌دهد. بسیاری از افراد دمنوش آن‌ها را برای درمان سرفه خشک استفاده می‌کنند. گیاهانی مانند آویشن، نعناع فلفلی، ریشه شیرین‌بیان، ریشه گل ختمی و زردچوبه.
سخن پایانی:
اگر سرفه خشک بیش از ۸ هفته طول بکشد سرفه مزمن شناخته می‌شود که می‌تواند باعث درد قفسه سینه و یا فشار در روی سینه شود. دقت کنید هر درد ناگهانی در قفسه سینه را جدی بگیرید زیرا ممکن است علائم بیماری قلبی باشد. سعی کنید سرفه‌های خفیف را در خانه درمان کنید اگر با روش‌هایی که ذکر شد بهتر نشدید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
اگر پیشنهاد یا تجربه‌ای دارید خوشحال می‌شویم در بخش نظرات پیام خود را ثبت کنید، تیم پزشکی کمکدون پاسخگوی شما خواهند بود.
