سیب زمینی یکی از مواد اولیه پرکاربرد در آشپزی است که منبع مهم کربوهیدارت، پتاسیم و فیبر در وعدههای غذایی ما محسوب میشود. هیچ چیز بدتر از این نیست که در هنگام آشپزی به سراغ سبد سیب زمینی برویم و متوجه تمام شدن آن بشویم. به همین دلیل بسیاری از مردم عادت به خرید مقدار بیشتر و نگهداری سیب زمینی به مدت طولانیتری دارند. اما اگر سیب زمینی به روش درستی نگهداری نشود تغییرات نامطلوبی در بافت و کیفیت آن ایجاد میشود. در این مقاله قصد داریم شما را با چند ترفند و روش نگهداری سیب زمینی و همچنین اثرات نامطلوب نگهداری نادرست آن آشنا کنیم.
اشتباهات رایج در نگهداری از سیب زمینی
برای نگهداری از سیب زمینی نکاتی وجود دارد که با رعایت آنها میتوان به طولانیتر شدن عمر مفید این ماده غذایی کمک کرد. بسیاری از افراد برای نگهداری از سیب زمینی روشهایی به کار میبرند که نهتنها مفید نیستند بلکه روند فاسد شدن و یا تغییرات نامطلوب در کیفیت سیب زمینی را به سریعتر کرده و در صورت مصرف میتوانند بسیار مضر و خطرناک باشد.
نگهداری سیب زمینیهای آسیبدیده
منظور از آسیب هرگونه بریده شدن، پوسته پوسته شدن و لک و فساد است. هرچند میتوان این قسمتها را جدا کرد و بقیه سیب زمینی را مصرف کرد اما نگهداری سیب زمینیهایی که به این صورت آسیبدیده هستند نهتنها روند خراب شدن دیگر قسمتهای آن را فراهم میکند بلکه منجر به خراب کردن سیب زمینیهای دیگر هم میشود.
نگهداری در مجاورت پیاز
سیب زمینی مقدار زیادی گاز اتیلین از خود آزاد میکند. این گاز باعث رسیده شدن میوهها و سبزیجات میشود و پس از آن روند فساد را ترسیع میکند. از دیگر میوهها و سبزیجاتی که مانند سیب زمینی مقدار زیادی گاز اتیلین آزاد میکنند میتوان به سیب، موز، پیاز و گوجه فرنگی اشاره کرد. نگهداری این میوهها و سبزیجات در کنار هم میتواند باعث خراب شدن سریع آنها بشود.
نگه داشتن سیب زمینی در یخچال
اگرچه بهتر است سیب زمینی در دمای پایین نگهداری شود اما محیط نگهداری سیب زمینی هرگز نباید به سردی دمای یخچال باشد. هنگامی که سیب زمینی به مدت طولانی در دمای پایین یخچال یا سردخانه قرار میگیرد، بخشی از نشاسته موجود در آن تبدیل به قند میشود. این فرآیند “شیرین شدن در اثر سرما” نام دارد که نوعی فساد سیب زمینی در نظر گرفته میشود. قند بالای موجود در سیب زمینی هنگام پخت، مقدار آکریل آمید را که مشکوک به سرطان زا بودن است، افزایش میدهد.
نگهداری سیب زمینی در معرض نور
نور خورشید باعث میشود پوست سیب زمینی کلروفیل تولید کند و این کلروفیل تبدیل به ماده ای سمی به نام سولانین میشود که با رنگ سبز در سطح سیب زمینی دیده میشود. سولانین یکی از عوامل ایجاد مسمومیت است و موجب احساس سوزش شدید در دهان و گلو میشود. علاوه بر تولید کلروفیل، نگهداری سیب زمینی در محیط پرنور میتواند باعث چروکیدگی پوست و جوانه زدن آن شود.
شستن سیب زمینی پس از خرید
رطوبت ایجاد شده در اثر شستشوی سیب زمینی، زمینهساز رشد قارچ و باکتری است. بنابراین شستن سیبزمینی پیش از انبار کردن آن روند فساد آن را تسریع میکند.
نگهداری سیب زمینی در ظروف در بسته
قرار دادن سیب زمینی در ظرفهای در بسته یا درون زیپ کیپ بهطوریکه در معرض هوای آزاد قرار نداشته باشند منجر به افزایش رطوبت و کپک زدن سیب زمینی میشود.
روشهای نگهداری از سیب زمینی
همانطور که اشاره کردیم، با توجه به نیاز روزانه به سیب زمینی، ناچار به خرید بیشتر از نیاز روزانه و انبار کردن آن هستیم. یادگیری ترفندها و روشهای نگهداری سیب زمینی برای حفظ سلامت و کیفیت این ماده غذایی پرمصرف میتواند با صرفهجویی در زمان، دسترسی به مواد اولیه و همچنین آشپزی را برایمان آسانتر کند. در اینجا به چند روش نگهداری سیب زمینی اشاره میکنیم:
سیب زمینی را در جای خنک نگهداری کنید
محیط نگهداری سیب زمینی بهتر است کمی گرمتر از دمای یخچال باشد. محیطهایی با دمای ۵/۱ تا ۵/۴ درجه سانتیگراد برای نگهداری سیب زمینی مناسب هستند. از محیطهای مناسبی که میتوانید سیب زمینهای خود را در آن نگهداری کنید میتوان به انبارها، زیرزمینها و آلونکهای سرد و خنک اشاره کرد. نگهداری در این محیطها علاوهبر طولانیکردن روند فساد سیب زمینی، به حفظ ویتامین C موجود در آن نیز کمک میکند. در صورتیکه نگهداری سیب زمینی در دمای بالاتر از دمای اتاق منجر به کاهش ویتامین C موجود در سیب زمینی میشود.
سیب زمینی را در جای تاریک نگهداری کنید
نور خورشید موجب تولید کلروفیل و سم سولانین در سیب زمینی میشود که با سبز شدن سطح سیب زمینی و طعم تلخ آن مشخص میشود. برای جلوگیری از این فرایند و همچنین جوانه زدن سیب زمینی، باید آن را در محیط تاریک و به دور از نور نگهداری کرد.
از کیسههای کاغذی استفاده کنید
کیسههای کاغذی محیط اطراف سیب زمینی را خشک نگه می دارند و از ایجاد رطوبت و رشد قارچ و باکتری جلوگیری میکنند. همچنین میتوانید سیب زمینی را درون سبدهای پلاستیکی یا چوبی نگه دارید و یا به دور هر یک از سیب زمینیها روزنامه بپیچید.
از برس برای تمیز کردن سیب زمینی استفاده کنید
به جای شستن سیب زمینی و مرطوب کردن آن، از برس تمیزکننده سبزیجات برای زدودن گل یا خاک سطح پوست آن استفاده کنید.
سیب زمینی را جدا از دیگر سبزیجات نگهداری کنید
نگهداری سیب زمینی در کنار گوجه، موز، پیاز و سیب به دلیل مقدار بالای اتیلن آزاد شده از آنها، میتواند منجر به جوانه زدن، نرم شدن و فساد سیب زمینی شود. بنابراین باید سیب زمینی را جداگانه و در محیط مناسب نگهداری کنید.
سیب زمینیها را تفکیک کنید
نگهداری سیب زمینیهای سالم در کنار سیب زمینیهای خراب، روند خراب شدن آن ها را سرعت میبخشد. بنابراین بهتر است پس از خرید سیب زمینیهای دارای لک و خرابی را جدا کنید.
به محیط انبار کردن سیب زمینی سر بزنید
بهتر است هر چند روز سیب زمینیها را بررسی کنید و اگر در بین آنها سیب زمینیهای خراب و بدبو پیدا کردید، جدا کنید.
با رعایت اصول نگهداری سیب زمینی میتوانید بیشتر بخرید
اگر هنگام خرید سیب زمینی چند نکته را در نظر بگیرید و برای انبار کردن آنها نیز از روشهای گفته شده کمک بگیرید، سیب زمینی سالم همیشه در دسترس شما خواهد بود. توجه کنید که هنگام خرید، سیب زمینیهایی را انتخاب کنید که بدون لک، جوانه، حفره و خرابی باشند و پوست روشن و بافتی سفت داشته باشند.